Crank

Bij het aanschouwen van een fiets vallen de crank misschien niet meteen op, maar ze spelen een cruciale rol bij het overbrengen van jouw pedaalkracht naar het voorwaartse momentum. In dit artikel gaan we dieper in op de werking en variaties van fiets cranks, van de klassieke spieverbindingen tot de moderne spieloze crankstellen. We bespreken tevens hoe cranklengte belangrijk is en de impact van materialen op de prestaties van cranks.

Hoe Cranks Werken.

Cranks zijn de armen van je fiets die aan de trapas zijn bevestigd. Ze zetten de kracht die je op de pedalen uitoefent om in een draaibeweging, wat de fiets in beweging brengt. Er zijn twee cranks, waarvan de linker crank verbonden is met de trapas en de rechter crank met het kettingblad.

Spieverbinding en zijn Nadelen.

Vroeger werden cranks aan de trapas bevestigd met behulp van een spieverbinding. De trapas had een vlakke uitsparing, en die had een rond gat. Een speciale crankspie werd door het gat gestoken om deze met de trapas te verbinden. Deze methode had echter nadelen, zoals snelle slijtage en problemen met demonteren en monteren.

Spieloze Crankstellen.

Tegenwoordig zijn vrijwel alle fietsen uitgerust met spieloze crankstellen. Moderne crankstel worden op een andere manier aan de trapas bevestigd, zonder gebruik te maken van een spieverbinding. Dit zorgt voor een duurzamere en gemakkelijkere verbinding, waardoor onderhoud eenvoudiger wordt.

Kettingbladbevestigingen.

Aan de rechter crank worden de kettingbladen gemonteerd. Er zijn twee gangbare methoden om kettingbladen met de crankstel te verbinden. Bij fietsen met een kettingblad, zowel met als zonder versnellingsnaaf, gebruiken fabrikanten vaak een fels om het kettingblad stevig aan de crank te bevestigen. In het geval van fietsen met een derailleursysteem, wordt het kettingblad doorgaans vastgeschroefd aan een spiderarm die aan de crankstel is bevestigd. Deze bevestigingsmethoden zorgen voor een stevige verbinding tussen het kettingblad en de crankstel, wat essentieel is voor een efficiënte krachtoverdracht tijdens het trappen. Het gebruik van een fels of een spiderarm in plaats van andere bevestigingsmechanismen biedt stabiliteit en duurzaamheid, wat belangrijk is, vooral tijdens intensief gebruik van de fiets.

Cranklengte en Beenlengte.

Fietsers zouden idealiter de cranklengte moeten aanpassen aan hun beenlengte, hoewel fietsen meestal standaard geleverd worden met crankstel van 170 mm.  In het duurdere marktsegment zijn cranks verkrijgbaar in verschillende lengtes, variërend van 130 mm tot 180 mm. Een juiste cranklengte kan bijdragen aan meer comfort en efficiëntie tijdens het fietsen.

Materialen en Kwaliteit.

Crankstellen zijn gemaakt van verschillende materialen. Fabrikanten vervaardigen vaak eenvoudige cranks uit staal, terwijl ze voor luxere cranks meestal aluminium gebruiken. De beste crankstel zijn gemaakt van koud gesmeed aluminium, wat resulteert in lichte en duurzame componenten. Deze hoogwaardige cranks zijn vaak hol van binnen om gewicht te besparen zonder in te leveren op sterkte.

Onderhoud en Vervanging.

Het is belangrijk om de staat van je crankstel in de gaten te houden, vooral als je een valpartij hebt gehad. Als stalen cranks niet ernstig vervormd zijn, kan men ze soms rechtbuigen, maar in het geval van aluminium crankstel is vervanging altijd noodzakelijk. Probeer nooit aluminium crankstel recht te buigen, omdat dit tot plotselinge breuken kan leiden.

In dit artikel hebben we de werking en variaties van fiets cranks besproken, van de klassieke spieverbindingen tot de moderne spieloze crankstellen. We hebben ook gekeken naar het belang van cranklengte en de invloed van materialen op de prestaties van cranks. Het onderhouden en begrijpen van dit essentiële onderdeel van je fiets kan bijdragen aan een betere fietservaring.

Voor technische pagina’s over Crankstel monteren kunt u naar de volgende pagina toe.

Cranks monteren.