Het ESP systeem.
- Manuel Gort
- [wpbread]
- Derailleur, derailleurtechniek, esp, fiets, fietsen, mountainbike, racederailleur, racederailleurs
Het ESP systeem.
ESP is een derailleurtechniek die speciaal ontwikkeld is voor mountainbikes.
Derailleurs voor mountainbikes zijn afgeleid van racederailleurs.
Omdat de capaciteit van een racederailleur minder hoeft te zijn (12-27) dan die van een mountainbike (1 1-34), kunnen we voor dit type fiets een vergelijkbare derailleur toepassen, maar dan met een langere kooi.
De geometrie van de derailleur wordt dus niet aangepast.
Het probleem dat dan onstaat, is dat als je naar een groter kettingwiel schakelt de afstand bovenste derailleurwieltje – kettingwiel kleiner wordt.
Hierdoor kunnen schakelproblemen ontstaan.
Deze problemen zijn bij een ESP derailleur opgelost met de volgende aanpassingen.
- De overbrengingsverhouding van derailleur – shifter.
Veel derailleurs hebben een overbrengingsverhouding van 12.
Dit wil zeggen als er 5 mm kabel in de shifter wordt verplaatst dan wordt de achterderailleur 10 mm verplaatst.
Bij een ESP derailleur is de overbrenginsverhouding 11.
Dit wil zeggen als er 5 mm kabel in de shifter wordt verplaatst, de achterderailleur ook 5 mm verplaatst.
Deze 11 overbrengingsverhouding halveert de problemen van een slecht afgestelde derailleur en de problemen met versnellingskabels.
Bij het 1: 1 systeem is de kabelspanning dus gehalveerd.
Dit heeft tot gevolg dat de wrijving in kabels en andere geleiders ook de helft is.
Dit heeft men kunnen doen omdat door de 11 verhouding een tweemaal zo lange bedieningshefboom verkregen is.
De 11 overbrengingsverhouding wordt mogelijk door de vin” op de achterderailleur. Omdat de ESP derailleur en Shifter een 1:1 overbrengingsverhouding gebruiken zijn ze niet uitwisselbaar met 1:2 systemen.
- Door het aanpassen van de geometrie van de derailleur. De hoek van het parallellogram bij een ESP derailleur is 48%.
Bij andere derailleurs is deze hoek 42%. - Plaatsing bovenste derailleurwieltje.
Door het aanpassen van de hoek en een andere plaatsing van het bovenste derailleurwieltje wordt de afstand tussen het bovenste derailleurwieltje en het kettingwiel in alle versnellingen gelijk gehouden.
De as van het derailleurwieltje is bij een ESP derailleur in het draaipunt van de kooi geplaatst.
Hierdoor krijg je geen afstandsverandering als er naar een andere versnelling wordt geschakeld.
Bij de andere derailleurs veranderd deze afstand omdat de as van het derailleurwieltje dan niet in het draaipunt van de bovenste derailleurwieltje – kettingwiel.
- Geen veer meer in draaipunt derailleurframe.
Om de afstand van jet bovenste derailleurwieltje – kettingwiel gelijk te kunnen houden moet de veerkracht van de veer in het draaipunt en van de veer in de kooi in evenwicht zijn met de stand van het derailleurwieltje.
Het is onmogelijk om de veer in het draaipunt van de kooi strakker te krijgen.
Daarom is de veer in het draaipunt van de derailleur met het frame komen te vervallen.
Door het toevoegen van een extra veer in het schanierpunt van het parallellogram verbeterd de schakelwerking.
Als er met een conventionele derailleur naar een groter kettingwiel geschakeld wordt zal de veer in het parallellogram op een bepaald punt over zijn maximale veerkracht heen zijn.
Door een extra veer te plaatsten reageert de derailleur directer als er van het grootste tandwiel terug geschakeld wordt naar het kleinste tandwiel. Afbeelding 26 geeft dit effect weer.
Het toepassen van een extra veer geeft de derailleur een andere Veerkaraterestiek. Afbeelding 27 geeft de verschillen weer.