Smeermiddelen.

Smeermiddelen.

Alle onderdelen die op de fiets ten opzichte van elkaar bewegen moeten gesmeerd worden om de wrijving en de slijtage tussen de delen te verminderen. Op de fiets moeten dus de kogellagers, de kabels, de ketting en de scharnierpunten van remmen, remgrepen, schakelaars en derailleurs regelmatig gesmeerd worden.

Voor het smeren worden olie en vet gebruikt. Vet is olie waar 5 a 15% zeep aan toegevoegd is. Het zeep vormt een soort spons waar de olie zich tussen bevindt. De smerende eigenschappen van vet en olie zijn nagenoeg gelijk. Vet heeft als voordeel dat het niet wegloopt als het ergens op wordt aangebracht. Als nadeel heeft het dat het vuil aantrekt, dat het niet tussen nauwe ruimtes kan vloeien en dat het onderdelen aan elkaar kan plakken. Vet wordt op de fiets vooral toegepast voor het smeren van kogellagers. Het vet kan vooraf worden aangebracht in de cups van het lager waar de kogels ingeplakt kunnen worden. Vervolgens wordt het lager gesloten door de conussen. Het vet dicht de kogellager mooi af bij de stofkap. Voor kogellagers in de fiets zijn het boterkleurige calciumvet en witte lithiumvet geschikt. Beide zijn goed bestand tegen water. Lithium is beter bestand tegen hoge temperaturen. waardoor dit vet beter geschikt is om bij hoge snelheden te gebruiken. Afgesloten draaiende delen met palmechanisme zoals de versnellingsnaaf mogen niet met vet gesmeerd worden omdat dan de pallen aan het vet blijven plakken. Onderdelen op de fiets die open draaien of die niet direct bereikbaar zijn worden gesmeerd met een dunne olie. De belangrijkste eigenschap van de olie is de viscositeit. De viscositeit geeft aan hoe vloeibaar/stroperig de olie is. De viscositeit van gewone oliën wordt aangeduid met de aanduiding SAE met een nummer. Hoe lager het nummer, hoe lager de viscositeit. Onderdelen die niet direct bereikbaar zijn moeten gesmeerd worden met een olie met lage viscositeit om te zorgen dat de olie goed tussen de delen vloeit.

Aan de olie en het vet kunnen allerlei materialen toegevoegd zijn om de eigenschappen te verbeteren. Dergelijke stoffen worden doops genoemd. Algemeen worden aan oliën en vetten anti-oxidatie doops, anti corrosie doops en doops om de smerende werking van de olie en het vet te verbeteren. Anti-oxidatie doops zorgen ervoor dat de olie niet zo snel verouderd. Anti-corrosie doops zorgen ervoor dat de onderdelen niet corroderen. De belangrijkste toevoeging aan smeermiddelen voor fietsen om de smerende werking te verbeteren is teflon. Teflon heeft van alle vaste materialen de laagste wrijvingscoëfficiënt. Het teflon plakt als een dun laagje op de metalen delen. Omdat veel onderdelen op de fiets met een zeer lage snelheid en grote druk draaien of glijden kan het makkelijk voorkomen dat er geen olie of vet tussen de bewegende delen zit. Door het laagje teflon hebben deze delen toch een lage wrijvingscoëfficiënt en glijden ze soepel over elkaar.

Voor het smeren van de ketting zijn er speciale kettingsprays met teflon ontwikkeld. Deze sprays zijn dun vloeibaar op het moment dat ze op de ketting aangebracht worden waardoor ze makkelijk tussen de bussen en rollen kan vloeien. Na een tijdje verdikt de spray zich en blijft daardoor goed zitten. Ook andere onderdelen die slecht bereikbaar zoals de scharnierpunten van de remmen kunnen met deze spray gesmeerd worden.
Vet of olie die niet op de draaiende delen is aangebracht heeft geen enkele functie en trekt alleen maar vuil aan. Verwijder daarom overtollig aangebrachte olie en vet onmiddellijk. Onderdelen die geklemd moeten worden zoals de zadelpen in de zadelpenlug kunnen voor montage ook van een smeermiddel voorzien worden om de montage makkelijker te maken en om te voorkomen dat de onderdelen aan elkaar roesten. Gebruik hiervoor bij voorkeur speciaal montagevet voor schroefdraaadverbindingen. Gebruik hiervoor geen lithiumvet omdat dit vet onder druk als een lijm gaat werken.