Velg vervangen en spaken spannen.

Velg vervangen en spaken spannen is een veelvoorkomende fietsonderhoudstaak. Of je nu een geheel nieuw wiel bouwt of slechts een nieuwe velg op bestaande spaken plaatst. De stappen die je moet volgen, zijn altijd hetzelfde, en het proces vereist geduld en nauwkeurigheid.

Waar te beginnen – Velg vervangen en spaken spannen:

Als je de juiste velg hebt gevonden, zorg er dan voor dat je ook nieuwe nippels koopt, aangezien deze er in verschillende maten, lengtes en diktes zijn. Compatibiliteit is cruciaal, dus let goed op bij je keuze. Bij voorkeur selecteer je nippels van hetzelfde merk als de spaken, omdat niet alle merken onderling compatibel zijn. Aluminium nippels zijn licht en over het algemeen betrouwbaar, hoewel ze niet dezelfde duurzaamheid bieden als traditionele messing nippels. Echter, aluminium nippels zijn verkrijgbaar in een overvloed aan kleuren, wat esthetisch altijd aantrekkelijk is. Het gebruik van een passende spaaksleutel van goede kwaliteit is essentieel, om beschadigingen en krassen aan de nippels te voorkomen.

Het spannen van de spaken is een proces dat zorgvuldige aandacht vereist. Terwijl je ze gelijkmatig strakker zet, zul je het bevredigende geluid horen van een wiel dat kracht krijgt. Dus, of je nu een ervaren wielbouwer bent of dit voor de eerste keer doet, zorg voor de juiste onderdelen, gereedschappen en volg deze stappen nauwgezet voor een goed gespannen wiel.

Checken en uit elkaar halen.

Controleer of je nieuwe velg echt hetzelfde is als de oude.
Klopt het aantal spaakgaten? Is hij even hoog?
Zitten er wel of niet busjes in?
Velgen hebben linkse en rechtse gaten, ze zitten niet in het midden.
Dat is om een knik in de spaak te voorkomen en om de velg niet scheef te belasten. Die linkse en rechtse spaakgaten kunnen op twee plaatsen zitten ten opzichte van het ventielgat.
Ze moeten overeenkomen met de oude velg, anders kun je onmogelijk de spaken overzetten.

Haal de band van de oude velg. Laat, als dat mogelijk is, het velglint zitten, dat scheelt een hoop troep.
Druppel op iedere spaaknippel dunne olie om hem makkelijk los te krijgen.
Veeg dan de velg en de spaken goed schoon, dan glijden ze tenminste niet uit je handen.
Zet nu de twee velgen naast elkaar. Let op dat de nieuwe velg goed om staat.
Leg de ventielgaten naast elkaar.
Plak ze dan op minstens drie punten met plakband aan elkaar.

Draai alle spaken twee of meer hele rondjes los.
Dat is om ze te ontspannen en ze straks makkelijker los te krijgen.
Draai ze niet helemaal los, dan bungelen overal spaken en dat werkt niet handig.

Spaken overzetten.

Maak nu een spaak aan de kant van de oude velg los.
Maak de schroefdraad schoon, geef hem een klein beetje montagepasta en steek hem in het overeenkomende gat in de nieuwe velg.
Schroef een nieuwe nippel op de spaak.
Gebruik altijd nieuwe nippels, ze kosten 10 cent per stuk en zo ben je gevrijwaard van problemen.
Sla nu een spaak over en zet de tweede over naar de nieuwe velg.
Zet eerst alle spaken van de ene flens over voordat je aan de spaken van de andere kant begint!

Als je alle spaken aan de eerste kant hebt gehad, begin je aan de andere kant.
Zet ze eenvoudig over van de oude velg naar de nieuwe.
Draai de nippels niet te strak, dat maakt het werken lastig.
Als je alle spaken hebt gehad, kun je de oude velg losmaken en weggooien.

Opspannen.

Voor je de spaken op spanning zet moeten ze eerst allemaal perfect gelijk worden gedraaid.
Iedere nippel moet tot precies het einde van de schroefdraad komen.
Anders trek je bij het opspannen meteen een slag in de velg.
Neem hier de tijd voor hoe beter je dit doet, hoe sneller je straks klaar bent.

Draai nu met een spaaksleutel alle nippels één complete slag strakker.
Begin altijd bij het ventielgat, anders weet je niet wanneer je alle nippels hebt gehad, en kun je opnieuw beginnen.
Tel de nippels die je al hebt gehad, zo weet je na een rondje of je er geen een hebt overgeslagen.

Genoeg op spanning?

Ga door met rondjes langs alle nippels tot alle spaken onderspanning staan.
Dit kun je makkelijk controleren door er met je vingertoppen langs te ploinken.
Een losse spaak maakt nauwelijks geluid.
Weersta de verleiding een enkele losse spaak aan te draaien, en doe alleen hele rondjes.
Zaten alle spaken exact gelijk en tel je correct, dan hoef je niets te corrigeren.

Bij achterwielen met aan een kant een cassette staan de spaken links en rechts niet even schuin, het wiel is paraplu’ gespaakt.
Dat geldt ook voor voorwielen met remschijven.
De spanning op de spaken is dan links en rechts niet gelijk. Wanneer je spaaklengtes juist zijn uitgerekend, komt de velg goed in het midden terecht, met deze ongelijke spanning.

Wat je nu gedaan hebt, is opspannen en niet afspannen.
Het gaat erom dat alle spaken gelijk aangedraaid zijn, en allemaal onderspanning staan.
Draai ze vooral niet te strakl
Er zitten nu kleine slagen in het wiel.
Die komen door de kleinste foutjes bij het aandraaien, oneffenheden in de velg en minuscule verschillen tussen de spaken.
Zou je nu de spaken echt strak zetten, dan verbuig je de nieuwe velg!
Bovendien zijn strakke spaken moeilijk te verstellen.
Opspannen betekent dus net onderspanning zetten’.

Succes bij het Velg vervangen en spaken spannen!