Constructie van de band
- Manuel Gort
- [wpbread]
- band, banden, constructie. fiets, fietsband, fietsbanden, fietsen
De constructie van de band is een cruciaal aspect van de rijprestaties en duurzaamheid van een fiets. Een fietsband bestaat doorgaans uit twee essentiële delen: de binnenband, die de lucht vasthoudt, en de buitenband, die direct contact maakt met het wegdek en aanzienlijk bijdraagt aan de prestaties en het comfort tijdens het fietsen. Deze twee componenten werken samen om de banden van de benodigde luchtdruk te voorzien en de fiets een soepel en efficiënt rijgedrag te geven. De constructie en keuze van materialen voor zowel de binnen- als buitenband spelen een grote rol bij het bepalen van de prestaties van een fietsband.
De buitenband is opgebouwd uit twee hieldraden (b), het karkas (a) en het loopvlak (c). De hieldraden zorgen dat de band in de velg blijft zitten. Als de band wordt opgepompt worden de hieldraden strak tegen de velg aangedrukt waardoor de band goed blijft liggen. De hieldraden bestaan meestal uit staaldraad. Om de band op te kunnen vouwen en om de band lichter te maken worden voor banden ook hieldraden van aramidevezels gebruikt.
Banden met stalen hieldraad moeten bij voorkeur niet gevouwen worden. Eventueel kunnen ze in drie lussen gevouwen worden. Banden met aramidevezels kunnen tot een klein pakketje gevouwen worden. Ideaal om mee te nemen en lichter dan een band met stalen draden.
Het karkas is – constructie van de band?
Het karkas bestaat uit vezels die soepel verbonden zijn door rubber. Als vezels worden katoen, zijde (voor lichtgewicht bandjes), nylon en aramidevezels gebruikt.
De verschillende lagen vezels worden aangeduid als koordlagen. Het karkas dient er voor om de band voldoende sterk te maken. Bij cilindrische voorwerpen die aan druk worden blootgesteld, is de sterkte van de cilinder afhankelijk van de treksterkte van het materiaal, de wanddikte van de cilinder en de diameter van de cilinder. Het karkas moet dus bestand zijn tegen de grote druk die in de band wordt aangebracht. Hoe kleiner de diameter van de cilinder hoe groter de druk in de cilinder mag zijn.
De sterkte van de band wordt dan ook bepaald door de treksterkte van het vezelmateriaal waar het karkas van gemaakt is, de hoeveelheid koordlagen in de band en de diameter van de band. Bandjes van racefietsen zijn smal omdat ze daardoor sterker worden. Ze kunnen harder opgepompt worden en er hoeven minder koordlagen aangebracht te worden. Een band met weinig koordlagen is licht en heeft een lage rolweerstand. De brede banden voor mountainbikes zijn juist voorzien van veel koordlagen om ze voldoende sterk te maken.
Verstering karkas.
Naast voldoende sterk moet het karkas ook bestand zijn tegen het binnendringen van scherpe voorwerpen. Voor dit doel voorzien anti-lekbanden het karkas van een extra vezellaag van aramidevezels of een speciale harde rubberlaag onder het loopvlak. Deze versterking van het karkas zorgt wel voor een hogere rolweerstand.
Het karkas is voorzien van een rubber loopvlak. Dit zorgt ervoor dat de band grip heeft. Als materiaal wordt zowel synthetisch rubber als natuurrubber gebruikt. Natuurrubber heeft het voordeel dat het een lagere rolweerstand heeft en dat het een iets hogere weerstand heeft tegen lekrijden. Synthetisch rubber is slijtvaster.
Naast een goede grip moet het loopvlak de band ook beschermen tegen scherpe voorwerpen. Om de band effectief te beschermen, vereist dit het gebruik van sterk en elastisch rubber dat zich gemakkelijk om scherpe voorwerpen vormt zonder te scheuren. Hoe dikker het loopvlak, hoe beter de bescherming tegen lekrijden en hoe langer de levensduur. Dit gaat echter wel ten koste van de rolweerstand, die is bij een dik loopvlak ook hoger.
Aan de zijkant kan de band voorzien zijn van een speciaal geribbeld loopvlak voor de dynamo en van zijreflectie (d). Monteer bij voorkeur banden met zij-reflectie ( zijreflectie is wettelijk verplicht op een fiets). Op banden zonder speciaal loopvlak mag geen dynamo gebruikt worden.
Binnenband – Constructie van de band.
Voor de binnenband worden natuurrubber (latex) en synthetisch rubber (butalex) gebruikt. De latex binnenbanden hebben een lagere rolweerstand en zijn beter bestand tegen lekrijden. Nadeel van latex is dat het minder luchtdicht is dan butalex binnenbanden en dat het duurder is. Een bepaalde maat binnenband is door de grote rek die een binnenband heeft, geschikt voor meerdere maten buitenbanden. Op de band en verpakking staat aangegeven voor welke bandenmaat de binnenband geschikt is. Een relatief kleine binnenband zal door de grotere rek eerder lek kunnen gaan dan een relatief grote binnenband. Dit komt omdat door het uitrekken de dikte van de band wordt verminderd.