De trommelrem.

- Manuel Gort
- [wpbread]
- fiets, fietsen, fietsrem, fietsremmen, rem, remmen, trommelrem
De trommelrem werd vroeger veel toegepast op luxere stadsfietsen. Het is een remsysteem dat zowel krachtig als onderhoudsvrij is. De trommelrem presteert goed bij zowel droog als nat weer. Toch heeft dit type rem enkele nadelen, zoals een hoger gewicht en een hogere belasting op de vork. Daarnaast zijn trommelremmen door het zelfversterkingseffect iets lastiger te doseren dan schijf- en velgremmen.
In dit artikel leg ik uit hoe de trommelrem werkt, wat de voordelen en nadelen zijn, en hoe je deze het beste kunt onderhouden.
Onderdelen van de trommelrem
De trommelrem bestaat uit de volgende onderdelen:
- Remtrommel: Dit is een geïntegreerd deel van de naafhuls.
- Remsegmenten: Het oplopende en aflopende remsegment zijn scharnierend bevestigd op de ankerplaat.
- Remvoering: Dit is de slijtvaste laag op de remsegmenten.
- Remsleutel: Deze excentrisch uitgevoerde sleutel drukt bij verdraaiing de remsegmenten tegen de trommel.
- Remhevel: De remsleutel is hieraan bevestigd.
- Veer: Zorgt ervoor dat de remsegmenten teruggetrokken worden zodra er niet meer geremd wordt.
- Binnenkabel: Verbindt de remgreep met de remhevel.
- Buitenkabel: Wordt met een stelschroef op de ankerplaat vastgezet.
- Remgreep: Wordt gebruikt om de rem te bedienen.
Werking en remkracht
Omdat de trommelrem dicht bij de as aangrijpt, moeten er grote krachten worden uitgeoefend om voldoende remkracht te genereren. Dit vraagt om een grote overbrengingsverhouding tussen de handrem en de remsegmenten. De remsegmenten moeten daarom zeer strak langs de trommel lopen, met een speling van ongeveer 1 mm.Immers, de overbrengingsverhouding van de slag is omgekeerd evenredig.
De trommelrem versterkt zijn remkracht dankzij het oplopende remsegment. Door de wrijving tussen het remsegment en de trommel wordt het oplopende segment extra stevig tegen de trommel gedrukt. Dit versterkende effect treedt niet op bij het aflopende remsegment. Hierdoor remt de trommelrem krachtig, maar is het doseren van de rem minder eenvoudig dan bij velgremmen en schijfremmen.
Ankerplaat en bevestiging
De ankerplaat is op de as bevestigd en via een lange arm aan de vork. Hoe dichter de arm bij de as is vastgemaakt, hoe groter de kracht waarmee de ankerplaat aan de vork trekt. De bevestiging aan de vork moet dan ook ver genoeg van de as liggen om te zorgen dat de krachten op de vork niet te groot worden. Omdat je de ankerplaat alleen over de as schuift en deze niet direct verbindt met de as of conus van het lager, hoef je de ankerplaat niet spelingsvrij aan de vork te bevestigen.
De ankerplaat kan op verschillende manieren worden bevestigd, zoals met een bandage (zoals bij een terugtraprem) of door in een nok op de vork te vallen. Wanneer je de ankerplaat via een nok aan de vork bevestigt, is het wiel gemakkelijk te verwijderen. Bij de voorrem plaats je de ankerplaat meestal verder van de as dan bij de achterrem. Dit is nodig omdat de voorvork minder sterk is dan de achtervork en het remmoment op het voorwiel groter is.
Het afstellen van de rem
Bij het afstellen van de rem zorg je ervoor dat de rem spelingsvrij loopt en dat de slag van de remgreep niet te groot is. Draai de stelschroef zo dat de rem net spelingsvrij is. Let bij het bevestigen van de kabel op dat de remhevel een hoek van 90° vormt met de remkabel wanneer de rem is aangetrokken. Een afwijkende hoek, kleiner of groter dan 90°, resulteert in een lagere overbrengingsverhouding.
Onderhoud van de trommelrem
Trommelremmen zijn praktisch onderhoudsvrij. Alleen de remkabel moet soms na een tijdje bijgesteld worden. De remwerking van trommelremmen in de regen is goed doordat ze geheel afgeschermd zijn. Vocht kan zeer lastig binnen dringen in de trommel. Wel moet opgepast worden dat er geen vet in de trommel komt van kogellagers of versnellingsnaaf. Vooral de dunne olie die je voor versnellingsnaven gebruikt, kan gemakkelijk in de trommel terechtkomen. Haal je de naaf uit elkaar, maak dan de trommel grondig schoon en vetvrij. Ontvet ook de remsegmenten indien nodig. Hieronder staan enkele onderhoudstips:
- Controle van de remsegmenten: Controleer de dikte van de remvoering. Als de remsegmenten dunner zijn dan 2 mm, vervang je ze.
- Vervuiling verwijderen: Maak de remsegmenten schoon en vetvrij. Vermijd het gebruik van water, omdat dit in de segmenten kan trekken.
- Slijtage van de trommel: Controleer de trommel op groeven of een ovale vorm. Vervang de trommel bij overmatige slijtage.
- Smeermiddelen vermijden: Zorg dat er geen vet of olie in de trommel komt. Ontvet de remsegmenten grondig tijdens het onderhoud van de naaf.
- Soepel terugveren: Controleer de draaipunten van de remsegmenten en smeer deze indien nodig. Vervang versleten onderdelen.
- Afstelling van de kabel: Stel de remkabel zo af dat de remsegmenten net niet tegen de trommel aanlopen. Zorg ervoor dat de remhevel een hoek van 90 graden maakt met de kabel wanneer je de rem aantrekt.
De remsegmenten
De remsegmenten zijn voorzien van een harde slijtvaste remlaag die bestaat uit metaalsnippersen rubber. Normaal gesproken gaat de remlaag een heel leven mee. De trommel is bij aluminium naven voorzien van een stalen remvlak. Het zachte aluminium zou niet goed bestand zijn tegen het harde remmateriaal en de grote remkracht. Je kunt de remsegmenten vervangen als de remlaag versleten is. Vroeger voegden fabrikanten asbest toe aan het remmateriaal om de warmte beter af te voeren. Omdat asbestvezels longkanker kunnen veroorzaken, is het gebruik hiervan nu verboden. Werk bij onderhoud aan oude remsegmenten altijd veilig. De trommel in de voorrem kan zowel aan de linkerkant als aan de rechterkant geplaatst zijn. Voor het functioneren van de rem maakt het geen verschil of het om een linkse of rechtse naaf gaat.
Voor- en nadelen van de trommelrem
Voordelen:
- Onderhoudsarm.
- Goede prestaties bij nat weer.
- Remsegmenten gaan lang mee.
Nadelen:
- Zwaarder dan andere remsystemen.
- Moeilijker te doseren.
- Hogere belasting op de vork.
Let op bij montage.
Let bij de montage op dat je de trommel aan de juiste kant bevestigt. Controleer en monteer de trommelrem fiets zorgvuldig met aandacht voor de volgende punten.
- Slijtage van de remvoering. Dit is aan de buitenkant van de rem te zien aan de stand van de remhevel, zie afbeelding 49. Als de remhevel een grotere hoek dan 90° maakt met de kabel op het moment dat de remsegmenten de trommel raken, wijst dit op overmatige slijtage van de remsegmenten. In dat geval vervang je de remsegmenten. Daarnaast is de dikte van de remvoering een belangrijke indicator: als de remvoering dunner is dan 2 mm, is het noodzakelijk om het remsegment te vervangen.
- Vervuiling van de remsegmenten door vuil en vet vermindert hun werking. Om dit te herstellen, reinig je de remsegmenten door ze af te vegen en eventueel licht op te schuren. Vermijd het nat maken van de remsegmenten, omdat vocht in het materiaal kan trekken en de remwerking daardoor sterk kan afnemen.
- Slijtage van de remtrommel. Een trommel kan ovaal zijn of ingesleten groeven. Bij overmatige slijtage vervang je de naaf met trommel. Zie afbeelding 48.
- Beschadiging van de remsleutel. Door de grote krachten op de remsleutel kan deze vervormen.
- Het soepel terugveren van de remsegmenten. Zwaar lopende draaipunten of slechte kabels kunnen dit veroorzaken. Controleer de draaipunt, maak ze schoon, smeer ze en vervang eventuele versleten onderdelen. De draaipunten moeten soepel en spelingsvrij lopen.
- Het aanlopen van de remsegmenten. De kabel moet zo afgesteld zijn dat de remsegmenten net niet aanlopen. De kabel is af te stellen met de stelschroef op de ankerplaat. Zie afbeelding 50.
- De bevestiging van de kabel. De bevestiging van de kabel aan de rem. De buitenkabel moet recht in de stelschroef staan en binnenkabel moet goed vast zitten zonder rafelige uiteinden.
Overige Encyclopedie
Principewerking remmen.
Chroom-molybdeen
De Geometrie van het Frame.
Techniek berichten
Nieuwsbrief abonneer nu.
Op de hoogte blijven van onze nieuwste berichten? Abonneer je dan nu op onze nieuwsbrief.