Shimano- en ISIS-trapassen demontage en montage.

Shimano- en ISIS-trapassen waarbij Shimano haar Octalink crankstellen en trapassen introduceerde in 1997 met de komst van de 9-speed DuraAce.
Dit systeem breidde zich langzamerhand uit naar de Ultegra- en 105-groepen, tot het in 2003 bij de introductie van de 10-speed Dura-Ace werd vervangen door het Hollowtech II-systeem.

Het ISIS Drive Concept ontstond in 1998 toen verschillende fabrikanten de handen in een sloegen om te kunnen concurreren met Shimano.
Als resultaat kwamen de merken Truvativ. Chris King en Race Face met een eigenstandaard: het ISIS-systeem is een gewone interface voor trapassen en crankstellen die vrij te gebruiken is binnen de industrie.
Onder meer FSA maakt er gebruik van.
Het ISIS-systeem bestaat uit twee gedeeltes: het eerste verbindt het crankstel en de trapas, met de tweede kun je een reeks standaard as-lengtes instellen.
De lengte van de as bepaalt de plaatsing van de trapas ten opzichte van de doorsnee van het frame voor verschillende standaard lengtes, zodat de trapas ten opzichte van het frame altijd de correcte positie heeft.

Shimano’s Octalink en het ISIS-systeem zijn op dezelfde manier samengesteld.
Hier gaan we zowel een Shimano Hollowtech II- als een ISIS-systeem verwijderen en weer monteren.

SHIMANO HOLLOWTECH II (DE)MONTEREN.

Verwijderen.
Verwijder de plastic sluitring aan het einde van de linkercrank arm met behulp van de speciale Shimano TL-FC16-tool.
Draai de twee bevestigingsbouten los met een inbussleutel en wip het vergrendelingsplaatje los in de inkeping van de crankarm.
Trek nu handmatig de linkercrank arm los en geef met een rubberhamer een tikje tegen de crankas, zodat je het rechtergedeelte eenvoudig kunt verwijderen.
Gebruik Shimano-tool TL-FC32 om de trapascups los te draaien.
Onthoud dat je bij de verwijdering van een BSA-trapas de linkercup tegen de klok in moet draaien en de rechter met de klok mee.

Trapas plaatsen.
Smeer het schroefdraad van de trapaslagers goed in met vet of montagepasta en draaide cups compleet met lagers op hun plek met gebruik van de TL-FC32.
Met een BSA-trapas draai je de linkercup met de klok mee, de rechter tegen de klok in.
Zorg ervoor dat je juiste cup aan de juiste kant monteert.
En we kunnen het niet vaak genoeg zeggen: let erop dat je alles goed recht in elkaar schroeft.
Stop nu de as van de rechtercrank arm in de behuizing van de trapas.

Crankstel monteren.
Monteer de linkercrank arm aan het uiteinde van de as – dit past maar op één manier. Druk het vergrendelingsplaatje weer terug op z’n plek en draai de twee bevestigingsbouten licht vast.
Zet nu met behulp van de TL-FC16-tool de plastic sluitring vast.
Gebruik nu het liefst een momentsleutel om de bevestigingsbouten vast te zetten met een kracht van 12-15Nm.
Vergeet geen vet of montagepasta te gebruiken als je de pedalen weer monteert.

ISIS-CRANKSTEL EN TRAPAS (DE)MONTEREN.

Crankset verwijderen.
Sommige cranks maken gebruik van een inbus bevestigingsbout van 8 millimeter, met iets wat lijkt op een stopkapje erom heen.
Draai tegen de klok in om de bout los te draaien.
Aanvankelijk zal dat behoorlijk zwaar gaan, maar al snel geeft de bout mee als de crank van de as gedraaid wordt.
Crankstellen die geen vergrendelingsbout hebben, moeten verwijderd worden met behulp van een standaard extractor en een kleine plug.
Duw de plug in het holle einde van de trapas.
Met de moer van de extractor volledig uitgedraaid, schroef je vervolgens voorzichtig de extractor volledig in het schroefdraad van de crank.
Draai de moer nu goed vast om de crank van de as te kunnen duwen.
Dit kan enige moeite kosten. Verwijderde linkercrank arm op dezelfde manier.

Trapas verwijderen en plaatsen.

Verwijderen.
Haal (indien van toepassing) de spacers van de as.
Zorg ervoor dat de tool precies goed op de trapasunit past, voor je gaat proberen om de cups los te draaien te verwijderen.
Niet vergeten: om de BSA-trapasbehuizing aan de linkerkant los te draaien moet je tegen de klok in draaien en aan de rechterkant met de klok mee.
De as komt eruit met een van de cups.

Plaatsen.
Het in elkaar zetten van de trapas is normaal gesproken een kwestie van het schroefdraad smeren met vet en dan de hele procedure van hiervoor andersom afwerken.
Als een trapas niet vrij ronddraait nadat je de laatste cup hebt vastgezet, draai de cup dan een stukje losser en probeer het opnieuw.
Zet de sluitring vast zodra de as goed rond draait zonder speling.

Crankstel monteren.
Zet eventueel de spacers weer op z’n plaats.
Heb je nieuwe spacers, check dan of ze (indien van verschillende dikte) aan de juiste kant geplaatst zijn.
In tegenstelling tot bij vierkante cranks is het aan te raden om de inkepingen aan het uiteinde van de as goed in te vetten voor de cranks worden geplaatst.
Zet eerst de rechtercrank op zijn plaats en draai de bevestigingsbout vast met de momentsleutel op 3 tot 45Nm – dit verschilt per fabrikant.
Zelfde verhaal voor de linkerkant.
Zorg er voordat de linkerarm op precies 180 graden van de rechter staat.

Tips en opmerkingen.

1. Als er speling ontstaat bij de cups van de trapas, dan is het aan te raden om ze te vervangen.
2. De assen van een ISIS-systeem bevatten een getal, dat staat voor de nominale afstand tussen de crankbouten op de as. De fabrikant van je crankstel kan vertellen welk nummer jij nodig hebt als je een crankstelen trapas van verschillende fabrikanten wilt combineren.
3. Er zijn veel verschillende soorten gereedschap voor ISIS-cranks en -trapassen. Zorg dat je de juiste hebt.
4. Alternatief voor vet of montagepasta bij de montage van de trapaslagers is een licht tot middelzwaar waterafstotend middel zoals Loctite. Het is in ieder geval van groot belang dat het schroefdraad volledig is ingesmeerd om water buiten de deur te houden.
5. Het schroefdraad in de behuizing van de trapas is zeer fijn en kan eenvoudig worden beschadigd. Pas op dat je alles goed recht schroeft en dat je de juiste cup aan de juiste kant monteert. Cups aan de linkerkant hebben kloksgewijs draaiend schroefdraad, aan de rechterkant is dat andersom. Uitzondering zijn ltaliaanse trapassen: daar draaien de rechtercups met de klok mee.

Wijsheid.

Bracket voorbereiking.
Als een frame nog nooit eerder gebruikt is (of net een verse lakbeurt gehad heeft), moet je nog wel wat voorbereidingswerk doen.
Voor je de lagercups monteert, laat je het frame vlakken door je fietsenmaker, smeer je het schroefdraad van de trapasbehuizing in met een hoge kwaliteit vet of met Shimano-montagepasta.